USM, KUBANG KERIAN, KELANTAN, 27 Oktober 2025 – Influenza atau flu ialah jangkitan akut saluran pernafasan yang disebabkan oleh virus influenza yang boleh menular dengan mudah daripada seorang individu kepada individu lain.

Walaupun sering dianggap ringan seperti selesema biasa, influenza sebenarnya boleh menyebabkan komplikasi teruk, terutama dalam kalangan golongan berisiko seperti kanak-kanak, warga emas, wanita hamil, dan individu yang mempunyai penyakit kronik (komorbid).

Influenza disebabkan oleh virus influenza jenis A, B atau C. Influenza bermusim (seasonal flu) kepada manusia adalah akibat penularan virus influenza jenis A dan B. Tidak seperti selesema biasa (common cold), influenza boleh membawa kepada komplikasi serius seperti radang paru-paru, terutama kepada golongan berisiko tinggi.

Menurut Pakar Kesihatan Awam (Epidemiologi Penyakit Berjangkit), Pusat Pengajian Sains Perubatan (PPSP), Universiti Sains Malaysia (USM), Profesor Madya Dr. Wan Mohd Zahiruddin Wan Mohammad, peningkatan kes influenza yang semakin hangat diperkatakan kini bukanlah sesuatu yang luar biasa kerana ia lazim berlaku mengikut musim tertentu di negara ini.

“Di negara-negara beriklim sederhana di hemisfera utara, infuenza lazimnya berlaku secara bermusim semasa musim sejuk antara November hingga Mac.

Manakala di negara beriklim tropika seperti Malaysia, influenza boleh berlaku sepanjang tahun tetapi kes boleh meningkat pada hujung dan awal tahun apabila cuaca lembap dan sejuk.

“Ini merupakan masa yang sesuai bagi virus bertahan lebih lama di udara serta pada permukaan yang lembap dan juga kekerapan orang ramai berada di rumah dan di tempat tertutup yang mempercepatkan penularan jangkitan.

“Terdapat kemungkinan peningkatan kes influenza sekarang disebabkan sistem imun badan kebanyakan individu mungkin sedikit lemah kerana kurang terdedah kepada virus selepas tempoh pandemik COVID-19,” katanya ketika ditemu bual.

Tambah Wan Mohd Zahiruddin, peningkatan kes influenza kini walaupun perlu diberi perhatian, tidak seharusnya menimbulkan panik. Kebanyakan kes influenza adalah ringan dan pulih dalam beberapa hari, namun pemantauan dan rawatan awal penting bagi mengelakkan komplikasi dalam kalangan pesakit berisiko.

“Antara simptom utama influenza termasuk demam tinggi secara mendadak, batuk kering, sakit tekak, sakit kepala, lenguh otot, hidung tersumbat serta keletihan melampau dan dalam sesetengah kes, terutama kanak-kanak, boleh mengalami muntah atau cirit-birit,” ujarnya lagi.

Menurut beliau, ramai yang masih keliru perbezaan antara influenza dan selesema biasa yang kebanyakannya disebabkan jangkitan rhinovirus dengan gejala yang lebih ringan.

“Virus influenza menular secara kontak rapat melalui titisan pernafasan apabila individu yang dijangkiti batuk, bersin atau bercakap serta secara tidak langsung melalui sentuhan permukaan yang tercemar.

“Seseorang boleh menyebarkan virus ini satu (1) hingga dua (2) hari sebelum simptom muncul dan sehingga seminggu selepas itu,” jelasnya lagi.

Wan Mohd Zahiruddin yang juga Ketua Jabatan, Jabatan Perubatan Masyarakat PPSP USM turut menjelaskan bahawa langkah pencegahan terbaik untuk mengelak dijangkiti virus influenza ialah menjaga kebersihan diri, menutup mulut dan hidung ketika batuk atau bersin serta mengelakkan diri daripada hadir ke tempat awam sekiranya bergejala.

“Warga emas, kanak-kanak (berumur 6 bulan ke atas), wanita hamil, pesakit kronik serta petugas kesihatan amat digalakkan mengambil vaksin influenza bermusim secara tahunan kerana vaksin ini memberi perlindungan daripada dijangkiti strain virus semasa dan juga dapat mengurangkan risiko komplikasi dan kemasukan ke hospital,” katanya.

Beliau turut menegaskan bahawa pemakaian pelitup muka masih relevan dalam mencegah penularan influenza kerana ia dapat mengurangkan risiko penyebaran titisan terutama di tempat sesak.

“Tahap kesedaran masyarakat terhadap influenza masih perlu dipertingkatkan kerana masih ramai menganggapnya sama seperti selesema biasa, sedangkan ia boleh membawa komplikasi yang serius,” ujarnya lagi.

Ditanya mengenai kaedah rawatan untuk mengubati individu yang disahkan menghidap influenza, Wan Mohd Zahiruddin menjelaskan bahawa terdapat ubat antiviral seperti Tamiflu (Oseltamivir Phosphate) tetapi perlu diberi selepas penilaian klinikal oleh doktor dan hanya diperlukan bagi kes tertentu yang berisiko tinggi atau menunjukkan gejala teruk.

“Rawatan antiviral paling berkesan jika diberikan dalam tempoh 48 jam selepas gejala bermula dan bagi kes ringan, rehat, hidrasi mencukupi dan ubat simptomatik sudah memadai.

“Pesakit influenza dinasihatkan mengkuarantin diri dan berehat di rumah sehingga pulih sepenuhnya bagi mengelakkan penularan kepada ahli keluarga dan rakan sekerja,” ulasnya lanjut.

Wan Mohd Zahiruddin turut menyeru masyarakat agar lebih bertanggungjawab dan prihatin terhadap kesihatan diri serta orang sekeliling.

“Influenza bukan sekadar selesema biasa. Jika bergejala, anda dinasihatkan untuk tidak keluar rumah, pakai pelitup muka, dan dapatkan rawatan segera.

“Kesedaran, pencegahan, dan tanggungjawab sosial merupakan kunci utama dalam menangani penularan influenza. Kerjasama semua pihak mampu mengurangkan risiko komplikasi serius dalam kalangan golongan rentan,” tegasnya.

Teks: Nik Sheila Erini Che Mat Kamel/Foto: Abdul Hasib Abdul Rahman